شاه تره

        شاه تره               

  نام علمی:Fumaria parviflora

نام انگلیسی :Fumitory

نام فارسی:شاه تره

مقدمه :

گیاهی است که گاهی به عنوان گیاه هرز مزارع غلات وصیفی وزمانی بصورت دارویی بعلت داشتن آلکالوئید بسیار کم ومواد دارویی دیگر از آن استفاده می گردد.جنس شاه تره گیاهی یک ساله،تقریباً خزنده وگاهی پیچیده شامل 55گونه که 7گونه از آن در ایران گزارش شده است

خصوصیات گیاه شناسی:

گیاهی علفی ودارای ساقه نسبتاً قوی ،برگها کم وبیش سبز ،غبار آلودومنقسم به بریدگی هایی نازک وکوتاه دارد .گل های آن به رنگ سفید به ندرت صورتی ومجتمع بصورت خوشه های کوتاه ومیوه اش فندقه ،مدور،بیضوی به قطرmm2 میباشد کلیه قسمت های گیاه مخصوصاً سر شاخه های گلدار گیاه به مصارف درمانی می رسد0

پراکنش جغرافیایی:

در افغانستان ،نواحی جنوبی آسیا وهیمالیا ودر مناطق مرطوب ونیمه مرطوب نواحی شمال ایران مانند:گیلان ،مازندران ،گرگان ،آذربایجان ،فارس:شیراز ،کازرون ،جزیره خارک،کرمان:بم ،جیرفت،خراسان:مشهد در ارتفاعات 900 متری ،کهه داغ،بالای قوچان ،km50 فریمان ،شرق نیشابور ،اطراف تهران:ورامین وبختیاری

خواص درمانی :

خلط آور ،مدر ،معرق ،در رفع بیماری های پوستی و جذام و برخی تومورهای سرطانی، اثر مقوی معده ،تصفیه کننده خون ،استفراغ را متوقف می کندبرای گیاه خشک اثر مدر ،اشتها آور ،و در ایران از کلیه قسمت های گیاه  نوعی آب مقطر تهیه می شود که تحت عنوان عرق شاه تره به مصارف درمان بیماری های پوست می رسد

ترکیبات شیمیایی:

مواد رزینی ،املاح معدنی مختلف ،موسیلاژ ،آلکالوئید ومواد پکتینی می باشد 

نیاز های اکولوژیکی :

اقلیم:در مقابل یخبندان مقاوم می باشد و به محل های آفتابی نیاز دارد

خاک:شاه تره در هر خاکی به عمل می آید ولی خاک های غنی از آهک و لومی را می پسند د0

تکنیک های زراعی :

تکثیر:تکثیر شاه تره از طریق دانه آن می باشد

آبیاری:برای استقرار گیاه ،آبیاری هر 3روز یک بار انجام می شود وپس از استقرار،آبیاری هر 7 روز یک بار انجام می شود

کاشت :دانه را در زمینی که قبلاً شخم زده شده و نسبتاً مرطوب وسبک باشد در فروردین ماه می کارند  در هنگام کاشت عمق قرار گرفتن بذر در خاک باید کمتر از یک سانتی متر باشد پس از نمایان شدن گیاه جوان فاصله آنها را از یکدیگر کم کرده و مراقبت های لازم از قبیل خارج کردن علف های هرز و غیره را انجام می دهند

برداشت :

زمان برداشت محصول به تناسب وضع زمین می باشد (چون زمان گلدهی آن طولانی و از اواسط بهار تا پاییز است ) لذا برداشت گیاه از اواخر خرداد تا شهریور ماه می باشد.

شرایط انبارداری :

برای خشک کردن بطور طبیعی گلها را بر روی پارچه ای می گسترانند و یا بر روی سیم های نازک آهنی به حالت آویخته جای می دهند و در جریان هوای گرم یا گرمای خورشید خشک کرده وسپس در ظروف سر بسته نگهداری می کنند ویا بطور مصنوعی در خشک کن های مخصوص در 40 تا 50 درجه ،حرارت داده تا خشک شوند

قیمت :

قیمت شاه تره هر تن 130 دلار معادل 110500تومان می باشد

 منبع

عروسک پشت پرده

عروسک پشت پرده

نام علمی:physalis alkekengi

نام انگلیسی:Alkekengi

               نام فارسی :عروسک پشت پرده                       

 مقدمه:

جنس عروسک پشت پرده در همه جای جهان یافت می شود  دارای 80 گونه در دنیا ودو گونه در ایران

است  عروسک پشت پرده بوته ای راست ومستقیم، یک یا چند ساله که گاهی ریزوم دار آن هم یافت می شود

وبه  صورت وحشی می رویدو گونه ارائه شده به جهت کاسه گل کاغذی شکل ورنگ قرمز نارنجی که میوه 

رسیده را احاطه کرده مورد پسند است گونه فوق به صورت یکساله ودر نواحی آفتابی یا سایه خیز وخاک

های خوب زهکشی شده به خوبی رشد و نمو می کند و این گیاه را می توان به عنوان گیاه زینتی پرورش 

داد.   

خصوصیات گیاه شناسی:  

گیاهی علفی و خود رو است.گل های 5 قسمتی و سفید رنگ که در تابستان تولید می گردند تبدیل به حبه های

خوردنی  قرمز مایل به نارنجی می شود که به وسیله کاسه گل کاغذی احاطه می شوند.  ارتفاع بوتهcm60

 تا 30 می باشد و برگ ها متناوب و نوک تیز به رنگ سبز تیره به طولcm 9،میوه به صورت سته به رنگ

قرمز وقسمت مورد استفاده آن برگ ،گل ومیوه می باشد .

پراکنش جغرافیایی:

غالب نواحی اروپا مانند فرانسه،آلمان،ایتالیا،برخی نقاط آسیا مانند ژاپن،آمریکای شمالی ودرایران اطراف

تهران،نواحی مرکزی،اصفهان،کرمانشاه،لرستان ،مازندران،گرگان،آذربایجان  وسیستان وبلوچستان                    

پرورش می یابد. 

خواص درمانی:

میوه اثر مدر و ملین ،برگ ها ،ساقه و کاسه گل مقوی تلخ و تصفیه کننده خون،دفع کننده اسید اوریک،و

رسوبات ادراری ،در رفع خیز عمومی بدن،سنگ کلیه،یرقان،نقرس مؤثر می باشد0برگ آن نرم کننده پوست

و ناراحتی های جلدی،خلط آور و ضد سرفه می باشد

ترکیبات شیمیایی:

میوه دارای اسید هایی نظیر اسید اسکوربیک،اسید سیتریک و ترکیبات قندی می باشد0 در برگ ها ماده ی تلخی

به نام فیزالین وجود دارد. از کاسبرگ ها و میوه آن نوعی  ماده ی رنگی به نام فیزالی ین حاصل می شود.

از جام گل میوه  ماده کریپ تو گزانتین  بدست می آیم. میزان ویتامینc   در میوه کاکنج دو برابر میزان

ویتامینc   موجود در آبلیمو است.

نیازهای  اکولوژیکی:

اقلیم:این گیاه در مقابل سرما مقاوم است.به مکانی آفتابی یا سایه نیاز دارد 0حداقل دمای قابل تحمل

آنc15- می باشد.

خاک:بافت خاک باید سبک و متوسط وphخاک قلیایی ضعیف که ناشی از منشا  خاک آهکی می باشد وبه هر

خاکی با زهکشی خوب نیاز دارد.

تکنیک های زراعی:

تکثیر:گونه های یک ساله به وسیله بذروچند ساله ها به وسیله تقسیم ویا قلمه ساقه های چوبی نرم در بهار

صورت می گیرد.

آماده سازی زمین:زمین محل کاشت  بعد از شخم زدن کرت بندی می شود و بذور در چاله ای روی

ردیف ها به فاصله cm30 و فاصله ردیف هاm1ودرعمق بینmm10تا5به تعداد 3تا5کاشته می شوند روی

بذور به وسیله ماسه بادی نرم جهت بهتر جوانه زدن پوشیده می شود.

کودهاومواد غذایی مورد نیاز:

کود اوره به علت حلالیت وآبشویی زیاد در سه مرحله مساوی در طول دوره ی رشد گیاه به  زمین اضافه می

شود.

آبیاری:بلافاصله بعد از کاشتن بذور،زمین آبیاری می گردد ودرطول دوره رشد بطور هفتگی زمین

بصورت غرقابی آبیاری می شود.

عملیات داشت ومراقبت های زراعی:

مبارزه با علف های هرز:بعد از جوانه زدن ،بذرهایی که جوانه نزده واکاری می شود ودر محل هایی که بیش

از 2بوته سبز شده بودند در مرحله دو برگی  یکی ازنهال های جوان حذف ووجین علف های هرز در

دوره رشد گیاه به عمل می آید.

برداشت:

میوه های این گیاه بطور همزمان نمی رسد به همین دلیل طی 3 مرحله میوه ها برداشت می شوند ودرسایه

وهوای آزاد خشک  می گردند.زمان اصلی برداشت محصول مرداد وشهریور ماه می باشد.

شرایط انبار داری:

میوه گیاه را از درون کاسبرگهای قرمز رنگ خارج می سازند سپس آنها را بطور طبیعی خشک کرده یا بطور

مصنوعی در حرارت40تا60درجه سانتیگراد خشک می نمایند.

بسته بندی:

محصول خشک شده رادر عدل های کنفی 50کیلو گرم بسته بندی ودور از رطوبت نگهداری ووارد بازار می

کنند.

بازار گیاه:

کشورهای اصلی عرضه کننده چون فرانسه، آلمان،ایتالیا وچین می باشد.

عملکرد ومقدار تولید در هکتار:

سطح زیر کشت این محصول در سال 1365به مقدار 28000 هکتار با متوسط عملکرد 83 تن ساقه درهکتار

بوده است.مقدار عملکرد پیکر رویشی تازه درسال اول رویش 2تا4 تن واز سال دوم به بعد 4تا 8 تن می باشد

منبع

بارهنگ

بارهنگ Plantago major   

   

  رده بندی علمی:

  kingdom:Plantae 

  division:Magnoliophyta 

  class: Magnoliopsida 

  order:Lamiales 

  family:Plantaginaceae 

  jenus: p;antogo  

  pecies: P. major 

بارهنگ گیاهی است پایا، ظاهراً بی کرک یا کمی کرکپوش با بن و ریشه‌ای کوتاه است.

 ساقه آن به طول ۷۰-۱۰ سانتی متر، متعدد ایستاده یا خیزان، فاقد شیار، مساوی یا کمی بلندتر از برگ‌ها است. 

برگ‌های آن تماماً طوقه‌ای، تخم مرغی پهن با ۹-۳ رگبرگ قوی و برجسته، کامل یا در حاشیه سینوسی، بی کرک یا کرکپوش، دارای دمبرگ نسبتاً بلند. 

گل‌ها سبز متمایل به قهوه‌ای، کوچک مجتمع در خوشه‌های دراز استوانه‌ای. موسم گلدهی گیاه اردیبهشت تا شهریورماه است. 

دانه‌های این گیاه تیره رنگ، کوچک و تخم مرغی شکل و در میوه‌ای پوستینه که به صورت کپسول تخم مرغی بوده و دارای ۲ خانه و محتوی ۸-۴ دانه‌است قرار دارند.

 دانه‌ها را از اواسط فصل بهار به بعد جمع آوری می‌نمایند.

ترکیبات شیمیایی:

دانه بارهنگ دارای چربی، صمغ، موسیلاژ، ترکیبات گلوکزیدی است.

خواص درمانی:

بارهنگ به همراه قدومه و به دانه مخلوطی درست می کنند که به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه وخارش های گلو مصرف سنتی دارد.

 خواص درمانی ریشه، برگ و دانه این گیاه اثر نرم کننده دارد و از آن‌ها به عنوان تصفیه کننده خون، آرام کننده ناراحتی های آسم مرطوب، اسهال های ساده و ورم مخاط دهان استفاده می شود.

 جوشانده دانه بارهنگ در رفع بیماری های التهابی کلیه و مثانه موثر است.

 اگر برگ تازه بارهنگ به مدت چند ساعت در آب جوشیده قرار بگیرد، سپس قطعات آن بر روی زخم های باز قرار گیرد، نه تنها زخم‌ها را از خطر آلودگی حفظ می کند، بلکه سرعت بهبود را باعث می شود. جوشاندهٌ ریشه گیاه همراه با عسل، اگر به صورت غرغره مصرف شود، ورم حلق را از بین می برد. 

برگ تازه و له شده بارهنگ اگر در محل گزیدگی زنبور عسل و پشه مالش داده شود درد را تسکین می دهد.

 میزان مصرف جوشانده 50 تا 100 گرم ریشه یا برگ بارهنگ در یک لیتر آب به مقدار سه فنجان در روز مجاز است.

 این گیاه در جاهای مختلفی می روید و انواع مختلفی دارد. معمولاً از دانه های این گیاه استفاده می شود. از این گیاه برای ناراحتیهای تنفسی استفاده می شود و یکی از گیاه های لعاب دار و دارای ماده سافورین است.

 دانه های آن را در آب خیس می کنند. این گیاه عوارض جانبی ندارد. 

از برگ این گیاه به وفور استفاده می شود و برگ آن خاصیت ضد عفونی کننده دارد و همچنین دانه این گیاه هم خاصیت ضد عفونی کننده و خلط آوری خوبی برای دستگاه تنفسی دارد.

 محل رویش:

گیاه بارهنگ در منطقه وسیعی از دو قاره اروپا و آسیا و همچنین شمال آفریقا و آمریکای شمالی می‌روید. در ایران تقریباً در تمام نقاط می‌روید.

منبع

رازیانه

رازیانه

رازیانه گیاهی است معطر ، علفی و دوساله که ارتفاع آن تا 2 متر می رسد ساقه آن دارای شیارهای هم دریف و موازی می باشد برگهای آن نازک و نخی مانند شود است .گلهای رازیانه زرد وبصورت خوشه در انتهای ساقه ظاهر می شود . یوته رازیانه کوچک و بطول حدود 8 میلیمتر و عرض 3 میلیمتر بوده و دارای بوئی معطر و طعمی شیرین می باشد . 

رازیانه درمناطق مدیترانه ای بخوبی رشد می کند و در ایراندر مناطق شمالی کشور دردامنه های کوههای البرز بطور خود رو می روید . 

رازیانه دارای حدود 10% روغن ، کمی مواد قندی و مس ویلاژ و حدود 4% اسانس می باشد . روغن رازیانه دریا 4% اسید پال میتیک ، 22% اسید اولیئک ، 14% اسید لینوئیک و 60% اسید پتروسلینیک می باشد. 

اسانس رازیانه که از تقطیر میوه آن بوسیله بخار بدست می آید مایعی است زرد . 

ترکیبات:

آب 90 گرم

پروتیئن 2/5 گرم

چربی 0/4 گرم

مواد نشاسته ای ا4/5 گرم

کلسیم 100 میلی گرم

فسفر 50 میلی گرم

آهن 2/5 میلی گرم

پتاسیم 400 میلی گرم

ویتامین آ 3500 واحد

ویتامین ث ۳۰ میلی گرم

 خواص دارویی 

رازیانه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است . ریشه رازیانه گرمتر از بقیه قسمت های گیاه است . 

رازیانه اثر زیاد کنده شیر را در زنان شیر ده دارد و بدین منظور می توان از دم کرده رازیانه استفاده کرد . 

1) اشتها آور و مقوی است . 

2) نفخ و گاز معده رااز بین می بر د . 

3) قاعده آور است . 

4) برگهای رازیانه ادرار آور است . 

5) جوشانده ریشه رازیانه ملین و مسهل است . 

6) روغن تخم رازیانه کرم روده را از بین یم برد . 

7) حالت تهوع رابر طرف می کند . 

8) برای برطرف کردن آُسم ، سرفه و تنگی نفس از دم کرده تخم رازیانه بمقدار سه فنجان در روز استفاده کنید . 

9) برای رفع اسهال رازیانه را با زیره سبز به نسبت مساوی دم کرده و به مریض بدهید . 

10) میتوان از رازیانه به عنوان داروی ضد نفخ بصورت زیر استفاده کرد :5 گرم پودر انیسون و 5 گرم پودر زیره کرمان ، 5 گرم پودر تخم گشنیز و 5 گرم پودر رازیانه رابا هم مخلوط کرده در یک لیتر آب جوش بریزید و آنرا بمدت 10 دقیقه دم کنید سپس آنرا صاف کرده و کم کم بنوشید. 

11) رازیانه بعلت داشتن هورمون زنانه رشد دخترها را جلو می اندازد . 

12) رازیانه مغز را فعال می کند . 

13) ریشه رازیانه دارای کومارین Coumarin می باشد . چون این ماده رقیق کننده خون است بنابراین آنهایی که مبتلا به تصلب شرائین یا انسداد رگها هستند می توانند از جوشانده ریشه رازیانه استفاده کنند . 

14) دردهای مفاصل را برطرف می کند . 

15) اشتها را زیاد می کند . 

16) برای از بین بردن درد آرتروز روغن رازیانه را در محل درد بمالید . 

17) رازیانه آب چشم را از بین میبرد و تاریکی چشم را برطرف می سازد.

18) برای درمان بیوست بهتره که رازیانه را با شیرین بیان دم کرده و در مواقع لزوم مصرف شود.

طرز استفاده: 

دم کرده رازیانه : مقدار یک قاشق چایخوری رازیانه را کوبیده و در یک لیوان آب جوش بریزید و آنرا بمدت 10 دقیقه دم کنید . 

دم کرده برگ رازیانه : 30 گرم برگ رازیانه را در یک لیتر آب جوش ریخته و بمدت ده دقیقه دم کنید . این دم کرده مقوی اعصاب بوده و هضم غذا را سریع می کند . 

مضرات:رازیانه چون گرم است بنابراین برای گرم مزاجها خوب نیست و اینگونه افراد باید آنرا با سکنجبین بخورند . زیاده روی در مصرف رازیانه معده راسست کرده و تشنج می آورد .

نیاز های اکولوژیکی 

رازیانه گیاهی است مدیترانه ای ، هوای گرم برای رشد ونمو آن مطلوب می باشد بطور کلی کشت این گیاه درمناطق باهوای گرم ( که تابستان طولانی وزمستان سرد زیاد نداشته باشند ) موفقیت آمیز است . جوانه زنی بزودی در دمای 6 تا8 درجه سانتی گراد انجام می گیرد ولی درجه حرارت مطلوب برای جوانه زنی 65 تا 16 درجه سانتی گراد می باشد . PH خاک برای رازیانه بین 8/4 تا8 مناسب است. خاکهای لوم رسی با مواد وعناصرغذایی وترکیبات هوموسی کافی خاکهای مناسبی برای رویش این گیاه می باشند کشت باید درزمینهای باآب کافی باشد. دمای مطلوب درطول رویش ودرطی زمان تشکیل میوه 20تا22 درجه سانتی گراد است.در زمستانهای طولانی و بسیار سرد ریشه گیاه دچار سرمازدگی می شوند . آبیاری درزمان مناسب تاثیر مثبتی برکمیت و کیفیت مواد موثر رازیانه دارد.بهترین زمان برای ابتکار ابتدای رویش گیاه ، مرحله تشکیل ساقه و همچنین مرحله نمو گلها می باشد. 

آماده سازی خاک 

رازبانه درطول رویش به مواد غذایی نسبتاً زیادی نیاز دارد کود های حیوانی کاملا نپوسیده تاثیر نامناسبی برریشه این گیاه دارند. ازاین رو نهایت دقت درافزودن کودهای حیوانی به زمینهای که درآنها رازیانه کشت می شود الزامی است. دقت دراضافه کردن کودهای ازته به آین گیاه نیز ضرورت دارد زیرا کودهای ازته به مقدار زیاد سبب تحریک رشد رویشی گیاه می شوند رشد زایشی ( گل دهی وتشکیل میوه ) گیاه را مختل می کند وسبب کاهش شدید عملکرد می گردند ضمناً افزایش نامناسب ازت خاک علاوه بر کاهش و عملکرد سبب کاهش مقاومت گیاه درمقابل سرمای زمستان نیز خواهد شد . پس اواخر تابستان کودهای کاملا پوسیده رابه زمین می افزایند سپس شخم عمیقی زده می شود وکودهای شیمیایی مورد نیاز گیاه را به خاک می افزایند وآنرا به وسیله دیسک به عمق 20 تا25 سانتی متری خاک می فرستند سپس زمین راتسطیح نموده وبستر خاک رابرای کاشت آماده می نمایند . 

تاریخ و فواصل کاشت 

رازیانه دوره رویش نسبتاً بلندی دارد. لذا کاشت این گیاه باید اوایل سال ( اواخر زمستان ، اوایل بهار ) انجام پذیرد. بذوری که درپاییز کاشته شده اند (دربهار سال بعد دردرجه حرارت 6 تا 8 درجه سانتی گراد درشرایط مناسب ازنظر رطوبت خاک و... ) رویش می نمایند. بذور درردیفهایی به فاصله 36 تا 48 سانتی متر کشت می شوند چانچه فاصله ردیفها کمتراز اندازه ذکر شده باشد نقش موثری درکاهش عملکرد دارد. عمق بذر رازیانه درموقع کاشت 2تا 3 سانتی متر باید باشد تعداد بذردردرهرمتر طول ردیف 60تا80 عدد ومقدار بذر برای هرهکتارزمین 8 تا10 کیلوگرم مناسب است. 

کاشت 

ازآنجا ئیکه بذررازبانه ازقوه رویشی مناسبی برخوردار است کشت مستقیم درزمین اصلی نتایج مطلوبی دارد ودراکثر کشورها برای کشت رازیانه روش کشت مستقیم استفاده میشود . کشت رازیانه به صورت ردیفی وبااستفاده ازردیف کار غلات انجام می گیرد. پس از کشت زمین را باید آبیاری نمود . 

داشت(مراقبت و نگهداری)

وجین علفهای هرز درفصل بهار ( خرداد ) ضروری می باشد. بااستفاده ازعلف کشهای مناسب نیز می توان به مبارزه با علفهای هرز پرداخت. ازبین این علف کشها می توان مرکازین (Merkazin)آفالون (Afalon)را نام برد.آفات درطول رویش ممکن است خسارات سنگینی به رازبانه وارد نمایند. رازیانه را هیچگاه نباید درمجاورت گیاهان سمی مانند بذرالبنج وگیاهانی ازاین قبیل کشت نمود زیرا هنگام برداشت ممکن است بذر رازیانه با بذور این گیاهان مخلوط شوند و استفاده ازآن ایجاد مسمومیت نماید. 

برداشت 

میوه های رازبانه به طور همزمان نمی رسند پس ازرسیدن ازگیاه جدا و به اطراف پراکنده می شوند. ازاینرو قبل ازریزش باید محصول رابرداشت نمود .چون رازیانه ساقه بلند دارد معمولا برداشت محصول آن کم وبیش مشکل است بااستفاده ازماشین برداشت غلات می توان دانه های رازیانه رانیز برداشت کرد . زمان مناسب برای برداشت محصول درسال اول رویش اوایل مهر می باشد درحالیکه درسال دوم وسوم این زمان به اوایل شهریور تغییر می یابد .محصول رامی توان دردومرحله برداشت کرد . درمرحله اول شاخه ها وسر شاخه های حامل چتر ( به طول 30 تا 50 سانتی متر) رابرداشت می کنند وبه مدت 7 تا 14 روز روی زمین باقی می گذارند .(این مدت به آب و هوای منطقه بستگی دارد ). درمرحله دوم این اندامها رابا کمباین برداشت وبذور را ازسایر قسمتها جدا می نمایند .برداشت گیاهان در دو مرحله بستگی به اوضاع اقلیمی محل کشت گیاه دارد. درصورت نامساعد بودن هوا، رطوبت بالا برداشت دردو مرحله توصیه نمی شود زیرا ممکن است طی مدتی که اندامها روی زمین قرار دارند مورد حمله قارچها، باکتریها وسایر عوامل مخرب قرارگیرند واثرات نامطلوبی برکمیت وکیفیت مواد موثر آن بگذارند. ازاینرو بهتراست برداشت محصول دریک مرحله انجام شود دراینصورت شاخه ها و سرشاخه های حامل چتر برداشت می شوند . رطوبت بیش ازحد مجاز دربذر رازیانه مناسب نیست وبرکیفیت رویشی و همچنین مواد موثر آنها تاثیر منفی دارد ازاینرو پس از برداشت آنها راباید خشک کرد عمل خشک کردن بذر رامی توان درسایه یا با استفاده از خشک کن های الکتریکی انجام داد. عملکرد رازیانه متفاوت است و بستگی شرایط اقلیمی محل رویش دارد.بطور کلی عملکرد درسال اول 4/0تا 6/0 تن درهکتار درسال دوم 1تا 2 تن درهکتار دارد سال سوم رویش 6/0 تا 5/1 تن درهکتار می رسد . 

دامنه انتشار(گستردگی جغرافیایی)

گرگان ، حاجی لنگ در ارتفاعات 200 متری، رحیم آباد بین فارسیان و امام شهر در550 متری ، وتپه مراوه مازندران : پنجاب دردره هراز در1000متری آذربایجان : تبریز ( پرورش یافته ) کردستان : کوه شاهو ، کوه کلیسر در2100متری کرمان : ده بکری در1900 متری خراسان : 8 کیلومتری شمال غربی علی آباد به سمت اسفک در800متری گیلان :شمال منجیل کناررود خانه

منبع

گزنه

گزنه

گیاهی است علفی و چندساله که ساقه آن چهارگوش بوده و به طور قائم تا ارتفاع یک متر بالا می رود. این گیاه در خرابه ها، باغها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می کنند به حالت خودرو می روید، ریشه این گیاه خزنده است و در ناحیه ای که سبز می شود کم کم تمام منطقه را فرامی گیرد.

تیره گزنه شامل گیاهانی عموما علفی بندرت دارای شاخه بالارونده واعضای چوبی که درنواحی استوائی وگرم کره زمین پراکندگی دارند.دارای تارهای ترشحی گزنده وغیر گزنده واگسالات کلسیم به صورت بلورهای درهم اند.درگل های نر آنها پرچم هائی به تعدادکاسبرگهادیده می شود.گل ها بردو نوع نروماده هستند.گلهای ماده دارای یک برچه محتوی یک تخمک،میوه فندوقه وگاهی شفت ودانه هائی با البومن روغن دار.

گزنه گیاهی است علفی چندساله دارای ساقه راست به ارتفاع نیم تا یک متر، گسترشآن بی نهایت، ازریشه های خزنده آن پاجوشهائی درکلیه جهات خارج می شودکه باعث میشود گیاه به صورت پایه های متعدد درآید.گلها آویخته،کرکها مخروطی،گل فاقدجام، ساقه چهارگوش پوشیده ازتار،برگها بیضوی ونوک تیز ومنتهی به دواستیپول،کلاله به شکل قلمووداشتن چهارپرچم از ویژگیهای ظاهری این گیاه می باشد.گلها ازخرداد تاشهریورظاهر می شود.

این گیاه در خرابه‌ها ، ‌باغها و نقاط مرطوب که چهارپایان از آن عبور می‌کنند به حالت خودرو می‌روید ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه‌ای که سبز می‌شود کم‌کم تمام منطقه را فرا می‌گیرد. ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شکل پوشانده که در صورت لمس کردن ساقه بدست می‌چسبد و پوست را می‌گزد که تولید خارش و سوزش می‌کند و شاید به همین دلیل آنرا گزنه نامیده‌اند. تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم کتان است. قسمت مورد استفاده این گیاه برگهای تازه ، ریشه ، شیره و دانه آن است.

 

ترکیبات شیمیایی 

گزنه دارای تانن ، لسیتین ،‌ اسید فرمیک ، نیترات پتاسیم و کلسیم است، ترکیبات آهن دارد و دارای ویتامین c و نوعی گلوکوزید است که پوست را قرمز می‌کند. از سرشاخه‌های این گیاه ماده قرمز رنگی به نام اورتی‌سین استخراج می‌شود. 

خواص داروئی 

1- گزنه مو را تقویت کرده و از ریزش موی سر جلوگیری می‌کند، حتی در بعضی از موارد موی سر دوباره می‌روید. برای استفاده از این خاصیت 6 گرم سر شاخه‌ها و برگها و ریشه گزنه را بتنهایی و یا با 30 گرم چای کوهی در یک لیتر آبجوش ریخته و آنقدر بجوشانید تا حجم مایع به نصف برسد. شبها مقداری از این مایع را به سر بمالید و صبح بشوئید. 

2- برای براق شدن و جلا دادن به موها بعد از شستشوی سر موها را با چای گزنه ماساژ دهید. بدین منظور یک قاشق چایخوری برگ گزنه خشک را در یک لیوان آب جوش ریخته و مدت نیم ساعت بگذارید بماند. ماساژ دادن با این چای ، شوره سر را برطرف می‌کند. 

3- دستگاه هاضمه را تقویت می‌کند. 

4- ادرار را زیاد می‌کند. 

5- برای درمان بیماری قند مفید است بدین منظور یک فنجان چای گزنه را سه بار در روز میل کنید. 

6- ترشح شیر را در زنان شیرده زیاد می‌کند. 

7- اخلاط خونی را برطرف می‌کند. 

8- بیماریهای پوستی را برطرف می‌کند. 

9- برای باز کردن عادت ماهیانه از دانه گزنه استفاده کنید. 

10- در درمان کم‌خونی موثر است و تعداد گلبولهای قرمز را زیاد می‌کند. 

11- اگر در ادرار خون وجود داشته باشد گزنه آنرا برطرف می‌کند. 

12- گزنه عرق‌آور است. 

13- پاک کننده اخلاط سینه ، ریه و معده است.

14- نیروی جنسی را تقویت می‌کند. 

15- گرفتگیهای کبدی را رفع می‌کند. 

16- برای از بین بردن زگیل ، ضماد برگهای تازه آنرا روی زگیل بمالید. 

17- برای پاک کردن مثانه ، رفع عفونت مثانه و دفع سنگ از مثانه ، برگ گزنه را همراه با ریشه شیرین بیان دم کنید و بنوشید. 

18-برای التیام زخمها و زخمهای سرطانی از ضماد تخم گزنه مخلوط با عسل استفاده کنید. 

19- برای برطرف کردن کهیر از جوشانده گزنه به مقدار سه فنجان در روز بنوشید. 

20- درد نقرس را کاهش می‌دهد. 

21- برای برطرف کردن ناراحتیهای زنانه قبل از عادت ماهیانه از چای گزنه استفاده کنید. 

22- ناراحتیهای کلیه را برطرف می‌کند. 

23- ضماد آن درد عضلانی را برطرف می‌کند. 

24- کرم معده و روده را می‌کشد. 

25- درمان کننده بواسیر است. 

26- برای برطرف کردن درد رماتیسم ، برگهای تازه آنرا روی پوست بمالید.  

طرز استفاده 

دم کرده گزنه: مقدار 40 گرم برگ گزنه را در یک لیتر آبجوش ریخته و به مدت 10 دقیقه دم کنید. مقدار مصرف آن سه فنجان در روز بعد از غذاست.

جوشانده گزنه: مقدار 30 گرم گزنه را در یک لیتر آب ریخته و به مدت 10 دقیقه آنرا بجوشانید. این جوشانده برای تصفیه خون مفید است. مقدار مصرف آن یک فنجان بین غذاها در روز است. 

مضرات 

گزنه اگر بیش از حد استفاده شود ممکن است برای روده‌ها و کلیه‌ها مضر باشد بنابراین بهتر است با صمغ عربی و کتیرا خورده شود. مقدار مصرف بیش از 10 گرم در روز ممکن است باعث بند آمدن ادرار شود. زنان باردار و کودکان باید از مصرف آن خوداری کنند.

منبع

بابا ادم

بابا آدم که فیل گوش و آراقیطون نیز نامیده می شود گیاهی است علفی و دوساله که ارتفاع ساقه آن تا 1/5 متر می رسد . این گیاه بحالت وحشی در دشت ها و نواحی معتدل و مرطوب و سایه در اروپا و آسیا می روید . ساقه آن که شبیه پوست مار است پوشیده از کرکهای خشن و زبر می باشد . برگهای آن بسیار بزرگ و پهن بحالت افتاده بر روی ساقه قرار درد .

رنگ برگها در قسمت چسبیده به ساقه سبز کم رنگ و هر چه بطرف انتهای برگ نزدیک تر می شویم تیره تر می شود .

ریشه گیاه دراز دوکی شکل و مانند هویج بضخامت انگشت دست بوده ودارای مقدر زیادی کربنات پتاسیم و نیترات پتاسیم است . پوست ریشه بابا آدم قهوه لی ، مغز آن سفید و طعم آن کمی شیرین است ولی بوی تهوع آوری درد . 

میوه آن پس از رسیدن بصورت فندقه ای با 3 یا 4 سطح و برنگ زرد حنایی ظاهر می شود .

در انتهای میوه تارهای زرد رنگی وجود دارد که در موقع عبور گوسفندان و جانوران به پشم های آنها می چسبد و موجب پخش تخم این گیاه به مناطق دیگر می شود . 

بابا آدم در بعضی از نقاط ایران بحالت وحشی می روید . از ریشه این گیاه استفاده طبی بعمل می آید پس از خارج کردن ریشه بابا آدم از خاک آنرا بخوبی شسته و به قطعات کوچک سه سانتیمتری تقسیم کرده و در اثر حرارت خورشید یا در کوره های مخصوصی خشک می کنند .

خواص داروئی:

1) بهترین تصفیه کننده خون است و خون را تمیز کرده و سموم را از بدن خارج می کند .

2)جوشهای صورت و کورک را برطرف می کند .

3)ادرار آور و معرق است .

4)سیستم لنف بدن را تمیز می کند .

5)بیماریهای پوستی نظیر اگزما ، گل مژه و زخم ها را برطرف می کند .

6)تورم را از بین میبرد .

7) تقویت کننده بدن است .

8)جوشانده برگهای بابا آدم را در معالجه سرگیجه و رماتیسم بکار می برند .

9)برای تنظیم قند خون و معالجه بیماری قند از جوشانده برگهای بابا آدم بمقدر سه فنجان در روز استفاده کنید 

10)برای معالجه سرخک ، برگهای بابا آدم را با کمی شکر بجوشانید و به مریض بدهید .

11)جوشانده تخم بابا آدم ضد عفونی کننده است .

12)تخم بابا آدم ضد کرم معده و روده است .

13)در ناراحتی های ریوی و گلو درد از جوشانده تخم بابا آدم استفاده کنید .

14)در معالجه ذات الریه بکار می رود .

15)ریشه بابا آدم در برطرف کردن سرماخوردگی موثر است .

16)تب حاصل از بیماری مخملک را برطرف می کند.

17)در معالجه یبوست موثر است .

18)بعنوان ضد سم در هنگام نیش زدن جانوران سمی استفاده می شود.

19) برای معالجه کچلی برگ بابا آدم را دم کرده و روی پوست سر بمالید .

20)برای معالجه زخم ها و التیام جراحات ، جوشانده برگ بابا آدم را با مقدر مساوی روغن زیتون مخلوط کرده و روی زخم ها و جراحات بمالید .

21) ریشه بابا آدم علاج کم خونی و رنگ پریدگی است زیرا دارای مقدر زیادی آهن است .

22)برای معالجه رماتیسم و آرتروز مفید است .

23) نقرس را برطرف می کند .

24)در معالجه بیماریهای عفونی موثر است .

25)درد سیاتیک را آرام می کند .

26)در برطرف کردن کمر درد موثر است .

27)آب آوردن بدن را درمان می کند .

28) هضم غذا را تسریع می کند .

29)ورم کلیه را دفع می کند .

30)آنهائیکه میل زیادی بخوردن شیرینی و شکر دارند اگر صبح ناشتا از دم کرده این گیاه بنوشید بزودی این عادت رفع خواهد شد .

31)برای ترک قهوه مفید است.

32)کهیر را برطرف می کند.

33)ریشه بابا آدم را له کرده و یا بجوشانید و آنرا روی کورک و یا اگزما بمالید تا آنرا برطرف کند .

34) برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت آن جوشانده غلیظ ریشه بابا آدم را به سر مالید .

35)برای برطرف کردن سوزش و درد گزیدگی زنبور با حشرات برگ بابا آدم را له کرده و به محل گزیدگی بمالید .

منبع

کاسنی

کاسنی

کاسنی (نام علمی: Cichorium intybus L) گیاهی است از راسته گل مینا (Asterales) تیره گل‌ستاره‌ای‌ها (Asteraceae) از سرده کاسنی‌ها (Cichorium). از این گیاه دو گونه کِشتی و چهار تا شش گونه وحشی موجود است.

کاسنی، گیاهی علفی است که ارتفاع آن به طور متوسط به یک متر می‌ رسد؛ دارای ریشه ‌های قوی و نسبتاً طویل می ‌باشد. بر روی برگ ‌ها، بریدگی ‌های عمیقی وجود دارد که در قسمت انتهایی شبیه به مثلث می ‌شوند. گل‌های آبی رنگ بسیار زیبایی دارد. عمر این گیاه با توجه به شرایط زندگی، یک ساله، دوساله یا چند ساله می ‌باشد. کاسنی در نواحی نسبتاً مرطوب، با ارتفاع کم رشد می ‌کند و بومی نواحی اروپا، هندوستان و مصر می ‌باشد. البته گسترش آن در دنیا زیاد است و در نقاط دیگر از جمله آسیا، آفریقا و قسمت‌ هایی از آمریکا هم می ‌روید. 

کاسنی، در نقاط مختلف ایران به طور خودرو وجود دارد. قسمت‌ های مورد استفاده‌ ی آن، ریشه و برگ ‌ها ی آن می ‌باشد. البته ممکن است به غیر از برگ ‌ها از سایر قسمت ‌های هوایی گیاه نیز استفاده شود. 

کاسنی به نام عمومی CHICORY در جهان معروف می ‌باشد و نقاط اصلی رویش آن در ایران شامل نواحی کم ارتفاع البرز، قزوین، رشت، اطراف تهران، کرج، آذربایجان، رودبار، ارومیه، لاهیجان، بلوچستان، بجنورد، مشهد، فریمان و بسیاری از نقاط دیگر می‌ باشند.

دو گونه آن مورد استفاده قرار می‌گیرد یکی سیکوریوم اندیووم یا کاسنی فری و دیگری سیکوریوم انتیموس یا کاسنی وحشی. این دو نوع کاسنی از نظر رنگ و طرز مصرف متفاوت بوده ولی هر دو گیاهی دو ساله هستند که در سال اول تولید برگ یا ریشه ضخیم نموده و در سال دوم گل کرده و بذر می‌دهند. اگر بذر انواع کانی زود کاشته شود در همان سال اول بذر خواهند داد و برگ و ریشه آنها برای مصرف به عنوان سبزی قابل استفاده نخواهد بود.

کاسنی معمولی، یک گیاه دارویی پایا با گل‌های آبی یا ارغوانی است. کاسنی در اصل بومی جهان قدیم است و بعداً در قاره آمریکا نیز به‌صورت گیاه خودروی کنار جاده‌ای درآمده ‌است. منشا اصلی این گیاه اروپای مرکزی ، مناطق غربی و مرکزی آسیا و شمال افریقا است و پراکندگی وسیعی در نواحی مختلف ایران به خصوص شمال ایران ، آذربایجان و مناطق کوهستانی خراسان دارد . به آب و هوای خنک ، آفتابی یا کمی سایه نیاز دارد و گرمای شدید تابستان راتحمل نمی کند .

ترکیبات مهم:

ریشه ‌ی این گیاه، حاوی حدود 8 درصد پلی ساکاریدی به نام اینولین(INULIN) است. ترکیبات تلخ از جمله لاکتوسین((LAKTUCIN و لاکتوکوپیکرین (LACTUCOPICRIN) ، شیکوریک اسید، فلاونوئیدها، گلوکوزیدها، قندها و تانن‌ها از دیگر ترکیبات ریشه می ‌باشند. همچنین ریشه ‌ی گیاه، حاوی بسیاری ترکیبات بخار شونده ‌ی معطر است که "استوفنون ((ACETOPHENONE" شاخص ‌ترین آنها می ‌باشد. 

خواص داروئی :

1) ترکیبات محلول در آب کاسنی، خاصیت مسکن دارند و بعضی از قندهای موجود در آن (اولیگوساکاریدها OLIGOSACHARIDES) دارای خاصیت افرایش میکروب‌ های مفید و کاهش باکتری‌ های بیماری ‌زا در روده می ‌باشند. مطالعات جدید نشان می ‌دهند که برخی ترکیبات موجود در کاسنی، در مشکلاتی از جمله یبوست ، اسهال های میکروبی، سرطان و بیماری ‌های قلبی- عروقی، می ‌توانند موثر واقع گردند.

همچنین طبق مطالعات انجام شده بر حیوانات آزمایشگاهی، مواد موثر کاسنی می ‌توانند از سرطان روده جلوگیری کند. از دیگر اثرات مفید کاسنی، حفاظت کبد در برابر سموم کبدی است و این اثر با ماده‌ای به نام تتراکلروکربن(CARBON TETRACHOLORIDE) به اثبات رسیده است. 

2) عصاره‌ی الکلی ریشه ی کاسنی، اثرات ضد ورم و ضد التهابی نیز دارد. 

3) از دیگر اثرات کاسنی، اشتها آوری و خاصیت ضد ترش کردن معده را می ‌توان نام برد.

4) قلب، کبد و کلیه را فعال می کند.

5) کاسنی مسکن عطش و حرارت درونی است.

6) کاسنی در درمان التهابات معده و پاک کردن مجاری ادراری، مؤثر است.

7) اگر آب پخته کاسنی را با سکنجبین میل کنید بهترین داروی تب های طولانی و مداوم است.

8) مالیدن آب کاسنی به محل های خارش بدن بسیار مفید است.

9) غرغره آب کاسنی با فلوس برای درد گلو، ورم و سوزش گلو مفید است. فرمول مذکور برای درمان ورم حلق (لارنژیت) و تورم مفصلی نافع است.

10) مصرف تخم کاسنی، کمی با حالت تهوع همراه است که باید در آن سکنجبین اضافه کنید.

11) ریشه کاسنی در باز کردن و روان شدن اخلاط بسیار مؤثر است.

12) ریشه کاسنی، مجاری گوارشی را پاک می کند و بهترین تصفیه کننده خون است. ریشه کاسنی در از بین بردن ورم احشا خیلی مؤثر است.

13) ریشه کاسنی بهترین دارو برای آب آوردن شکم است و در نفخ و تحلیل مواد بسیار نافع است.

14) ریشه کاسنی برای تقویت معده، زیاد کردن ادرار و رفع درد مفاصل و ضد یرقان مفید است.

15) عرق کاسنی که از گیاه تازه کاسنی گرفته شده باشد برای خنکی به کار می رود.

16) برگ های کاسنی دارای املاح پتاس است و جوشانده آن برای تصفیه خون، تقویت معده و اعضا به کار می رود.

17) کاسنی انواع مختلف دارد که ریشه و برگ های آن در پزشکی، در بهبود تب ها، یرقان (زردی) و انسداد مجاری صفراوی مفید است.

18) تمام قسمت های کاسنی مخصوصاً ریشه و برگ آن، محرک صفرا است و به عمل هضم کمک می کند و اثر آن در نارسایی های کبدی، قولنج های کبدی و ناراحتی های صفراوی بارز است.

19) کاسنی در ازدیاد نطفه و زیبایی چهره کودک تازه متولد مفید است.

20) کاسنی انسان را از ابتلا به قولنج نگه می دارد.

21) کاسنی، توان و نیروهای بدنی را تجدید می کند. کاسنی در ضعف اعصاب، ضعف چشم و فشار خون مفید است.

22) برگ کاسنی، دارای مقداری ویتامین«ث»‌است و لذا در حفظ جوانی مؤثر است. برگ کاسنی، زهر طحال را از بین می برد و کیسه صفرا، یرقان و دردهای معده و کبدی را معالجه می کند.

 

مضرات:

گیاه کاسنی، مانند سایر گیاهان ممکن است عوارض محدودی ایجاد نماید. این عوارض شامل ایجاد حساسیت های پوستی و ایجاد درماتیت می ‌باشد که این امر به ترکیبات لاکتونی آن مربوط است.

همچنین بر اساس مطالعه ‌ای، ریشه ی گیاه کاسنی می‌ تواند بعضی قارچ کش ‌ها را جذب نماید که در این صورت باعث سمیت می شود. البته موارد مذکور بسیار محدود می ‌باشند، ولی نباید آنها را از نظر دور داشت. 

مصرف کاسنی از زمان قدیم و حداقل از قبل میلاد مسیح مرسوم بوده است. از جمله مصارف مهم این گیاه که از قدیم نیز رواج داشته، مصرف آن به عنوان مقوی کبد و کاربرد آن در بیماری‌های کبدی بوده است.امروزه نیز یکی از مصارف مهم آن در مشکلات کبدی است. همچنین اثراتی از جمله مقوی معده، مدر(ادرار آور)، تصفیه کننده ‌ی خون، صفرا بر، تب بر، اشتها آور، درمان نقرس ، کمک در درمان رماتیسم، دفع رسوبات ادراری و رفع کم‌ خونی برای آن قائل می‌ باشند که البته این موارد در حال تحقیق بوده و در آینده‌ای نه چندان دور موارد درمانی قطعی و جدیدی برای آنها پیش ‌بینی می ‌شود.

نحوه مصرف :

15- 8 گرم از برگ ‌های تازه یا خشک را در یک لیتر آب، به مدت یک ربع ساعت دم می‌ کنند. سپس مخلوط به دست آمده را از صافی عبور می ‌دهند. یک لیوان از این دم کرده را قبل از هر وعده ی غذایی می‌ توان میل کرد یا جوشانده ی آن را به همین روش (15- 8 گرم برگ گیاه، در یک لیتر آب به مدت 5 دقیقه جوشیده شود) مورد استفاده قرار می‌ دهند. 

در صورتی که از ریشه ‌ی کاسنی استفاده شود(دم کرده یا جوشانده)، 20- 15 گرم ریشه ‌ی له شده در یک لیتر آب، مانند روش قبل تهیه و مصرف می ‌شود. 

در گذشته، سالاد برگ تازه ی کاسنی را مقوی معده می ‌دانسته ‌اند و هنوز هم در بعضی نقاط دنیا مورد استفاده قرار می ‌گیرد.

آب و هوای مطلوب کاسنی 

کاسنی محصول آب و هوای خنک و فصل نسبتا سرد است و گرمای شدید نواحی گرمسیر باعث زود بذر دادن آن می‌شود.

خاک و کود مطلوب کاسنی 

بهترین و مناسب‌ترین زمین برای این گیاه خاکهای لیمونی سبک که دارای مقدار زیادی مواد آلی است می‌باشد. در خاکهای هوموسی نیز محصول فراوان حاصل می‌شود. در زمینهای هوموسی که معمولا فسفر و پتاس ضعیف هستند کافی است که فسفر و پتاس به خاک اضافه شود و زمینهایی که فاقد هوموس و مواد آلی هستند ازت و فسفر به خاک اضافه می‌کنند. 

ازدیاد کاسنی 

کاسنی را بوسیله بذر ازدیاد می‌کنند و بذر را می‌توان در خزانه و یا در محل اصلی کاشت. اگر بذر را در خزانه بکارند پس از آنکه نهال دارای چهار برگ شد آن را به محل اصلی منتقل می‌کنند. هر گاه بذر را در محل اصلی بکارند پس از سبز شدن باید بوته‌ها را تنک کرد تا فاصله بین بوته‌ها روی خط 15 تا 20 سانتیمتر باشد. 

سفید کردن کاسنی 

کاسنی از دسته سبزیهایی است که قبل از مصرف باید سفید کرد. در اثر این عمل تلخی آن به مقدار زیادی کاسته می‌شود. طرز سفید کردن کاسنی نسبت به انواع مختلف متفاوت است. کاسنی فری را دو تا سه هفته قبل از برداشت محصول در مزرعه سفید می‌کنند. یعنی اگر هوا نسبتا گرم باشد دو هفته کافی است و اگر اواخر پاییز یا اوایل زمستان بخواهند این عمل را انجام دهند سه تا چهار هفته وقت لازم است.

برای سفید کردن کاسنی فری از انواع وسایل مانند جعبه ، گلدان ، کاغذ و غیره برای جلوگیری از رسیدن نور به برگهای داخلی کاسنی استفاده می‌کنند. ولی ساده‌ترین طریق که همیشه بیشتر از سایر طرق معمول است جمع کردن برگها و بستن نوک آنها باهم است. بدین طریق برگهای خارجی مانع رسیدن نور خورشید به داخل بوته می‌شوند. برای سفید کردن کاسنی باید هوا خشک باشد و اگر هوا مرطوب باشد باید وضعیت برگهای وسط بوته را بررسی کرد زیرا رطوبت باعث پوسیدن آنها می‌شود.

محل مناسب رویش 

زمینهای نسبتاً مرطوب کنار جاده ها، اماکن بایر و دامنه های کم ارتفاع 

کاشت 

تکثیر کاسنی از طریق کاشتن میوه آن صورت می گیرد میوه کاسنی به مدت 5 تا 6 سال قوه نامیه خود را حفظ می کند، و کاشت آن در زمینهای آماده نسبتاً مرطوب و دارای کود حیوانی کافی صورت می گیرد. برای این کار دانه گیاه را در هر فصلی می توان کاشت ولی مناسب ترین زمان، کاشتن دانه در اوایل فروردین می باشد. کاشت دانه درزمین ممکنست با دست یا ماشین های مخصوص انجام گیرد. پس از پراکنده کردن دانه در زمین با غلتک زدن ملایم روی دانه را با یک قشر نازک خاک می پوشانند. 

داشت 

پس از رشد و پیدایش گیاه جوان هنگامی که ساقه آنها به ارتفاع چند سانتی متر رسید و یا در امتداد و خطوط شیارها بخوبی نمایان شد اقدام به زدن کج بیل می کنند و سپس علفهای هرز را از زمین خارج می سازند و بعلاوه پس از گذشت 11 تا 20 روز اعمال فوق را به منظور اصلاح زمین مجدداً انجام می دهند. 

برداشت 

برگ کاسنی را معمولاً در مرداد ماه می چینند و آنها را در هوای آزاد و یا در اطاقهایی تحت اثر گرمای ملایم خشک می کنند. از هر هکتار زمین زراعی بطور متوسط معادل 1 تا 5/1 تن برگ تازه کاسنی بدست می آید. برداشت ریشه کاسنی در ماههای مهر و آبان انجام می گیرد که بوسیله چنگال یا وسایل مجهزتری از زمین خارج می کنند طول ریشه به 45 تا 50 سانتی متر می رسد لذا خارج کردن آنها مهارت و ابزار مخصوص لازم دارد. 

دامنه انتشار 

دامنه های کم ارتفاع البرز، راه قزوین به سرشت، اطراف رودبار، اطراف تهران، کرج، آذربایجان: ارومیه و نواحی دیگر آن گیلان، اطراف رشت، لاهیجان، فارس، بلوچستان، آبادان نواحی کوهستانی خراسان: بین بجنورد و مشهد در 1500 متری، بین مشهد و فریمان در 1000 تا 1300 متری

منبع

اویشن

آویشن

آویشَن (thymusvulgris) گیاهی دارویی است از تیره نعنا.درخت چه‌ای کوتاه و پر شاخه‌است که برگهای نازک و متقابل دارد .دارای گل‌هایی سفید و چتری و منفرد است. گونه‌های مختلفی از آن در کوهستان‌ های ایران میروید و نام‌های گوناگونی دارد.

آویشن گیاهی است علفی شبه درختچه ای چند ساله که تاریخ گل آوری آن از اردیبهشت تا شهریور می باشد. پراکنش آن بفراوانی در نقاط کوهپایه ای, مراتع, خاکهای شنی, سنگلاخی, در جنگلهای آزاد و در مناطق کم درخت پست تا مرتفع رشد می کند. توزیع جغرافیایی آن در مناطق معتدل اروپا و آسیا و همچنین گرینلند, ایسلند و مناطق اطراف رودخانه ینی سئی سیبری می باشد. محل استقرار آن در آمریکای شمالی می باشد. قسمت های هوایی آن قبل از مرحله گل آوری جمع آوری می گردد. قسمت های فوقانی بهمراه گل چیده شده و در سایه و یا درون اطاقک های خشک کن با حرارت مصنوعی تحت شرایط 40 درجه سانتی گراد خشک می شود. دارو دارای عطر و قدری طعم تلخ, مزه ادویه ای می باشد. این دارو حاوی 0.3 درصد اسانس است که ترکیبات آن بستگی به منشا جغرافیایی و سایر فاکتورها دارد. همچنین دارو دارای فلاون ها, تانن ها و ترکیبات تلخ می باشد.

خواص دارویی

۱) در طب سنتی از این گیاه به عنوان ضد اسپاسم، درمان سیاه سرفه، برونشیت، عفونت ریه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و برای درمان نفخ و گرفتگی‌های عضلانی استفاده می‌شود. 

۲) استفاده امروزی و ثابت شده گیاه آویشن برای درمان آسم، سرفه‌های خشک مکرر، آمفیزم و برونشیت است. 

۳) چای دم کرده آن را نیز برای درمان عفونت گوش میانی، نفخ و تهوع استفاده می‌کنند.

۴) عصاره آویشن حاوی ماده‌ای به نام «تیمول»است که برای بیماری آسم مفید است.

۵) حمام آویشن برای مبتلایان به دردهای عضلانی، مفصلی و روماتیسمی مفید است.

۶) ضماد آویشن برای نیش و گزیدگی حشرات موثر است ( برای مصرف این گیاه، ۱ تا ۴ گرم پودر خشک گیاه را در یک لیوان آب جوش دم کرده (به مدت ۲۰ دقیقه) پس از صاف کردن، شیرین کرده و ۳ بار در روز مصرف کنید.)

۷) در التهاب حنجره و لوزه‌ها و برای درمان آفت به صورت غرغره کردن می‌تواند استفاده شود. (برای این منظور، یک استکان از پودر گیاه را در چهار استکان آب جوش آهسته به مدت ۲۰ دقیقه جوشانیده و پس از صاف کردن، برای شست وشوی دهان استفاده کنید. البته، فرآورده‌های دارویی مختلفی از این گیاه ساخته شده و به طور گسترده مورد مصرف بیماران قرار می‌گیرد. از فرآورده‌هایی که به تأیید «نظارت بر امور دارو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» رسیده‌است می‌توان «شربت توسیان»، «قطره توسیگل»، «قطره توسیوین»، «قطره تیم آرتا» و «شربت تیمکس» «شربت تیمیان» و«شربت برونکوتیدی» را نام برد. این فرآورده‌ها، همگی ضد سرفه و خلط آور هستند و ایمنی مصرف آنها در دوران شیردهی و بارداری به اثبات نرسیده‌است)

۸) ضد عفونی کننده، هاضم غذا، ضد سرفه، ضد بو، ضد تشنج، چاشنی غذا.

۹) جوشاندهٔ این گیاه در درمان پیچش روده و اسهال موثر است.

۱۰) آویشن عامل تصفیه کننده خوبی بوده و در درمان بیخوابی و امراض جهاز هاضمه مفید است.

۱۱) اگر ۵ تا ۱۰ گرم اویشن را در یک لیتر ابجوش دم کرده و با کمی عسل به بیماران مبتلا به تنگی نفس و کلیه و مثانه و درد مفاصل و سیاتیک و خونریزیهای رحم و ترشحات غیر طبیعی زنان بدهید در دفع بیماری انها موثر واقع خواهد شد. آویشن ضد تشنج وضد صرع و ضد نفخ هم است و برای تقویت بینایی و معده مفید است.

۱۲) برای جلوگیری از ریزش مو ۲۰ گرم اویشن را در یک لیتر اب جوشانده ان را هرچند روز یک بار به سر بمالید. مواد مؤثره آویشن باغی خلط آور بوده و برای معالجه سرفه مورد استفاده قرار میگیرد. از تنتور و عصاره‌های الکلی پیکررویشی این گیاه برای معالجه سرفه، گلودرد، برونشیت و آسم استفاده فراوان می‌شود.

۱۳) اثرات مفیدی در درمان بیماریهای مجاری تنفسی فوقانی و نیز ناراحتی های جهاز هاضمه دارد و این بعلت کاهش اسپاسم وجلوگیری از نفخ می باشد. بصورت مصرف داخلی بفرم دم کرده قطره یا شربت برای سرفه های محرک زکام و آبریزش مجاری تنفسی فوقانی و هم چنین ناراحتی های جهاز هاضمه بکار می رود.

۱۴) به عنوان استعمال خارجی در درمان زخم های چرکی و روماتیسم کاربرد دارد.

۱۵) اسانس این گیاه دارای خاصیت ضد عفونی کننده است و برای تهیه برخی غرغره و دهان شویه ها و خمیردندان بکار می رود ولی ازطرف دیگر شبیه روغن آویشن است. دارو منحصرا بصورت وحشی جمع آوری شده و بنابراین شامل گونه های مختلفی از آویشن می باشد.

توجه:

در حاملگی مصرف این گیاه ممنوع است اما در دوران شیردهی منعی ندارد.

در خوردن اویشن نباید زیاده روی کرد زیرا باعث بروز البومین در ادرار می‌شود.

منبع

سیاه دانه

گیاهی است یکساله، با ساقه‌های راست و شاخه‌دار است که در انتهای این ساقه گلهای تکی با گلبرگهای سفید و آبی می‌رویند. میوه آن به صورت کپسولی است. که در آن دانه‌های سیاه و معطری قرار دارد. موطن اصلی این گیاه جنوب اروپا و آسیای غربی بوده است. دانة آن محتوی خصوصاً ساپونین، اسانس روغنی، یک عصاره تلخ بنام نیژلین و تانن می‌باشند. این مواد مسهل صفرا، مدر و تحریک کننده غدد شیری است. همچنین عضله صاف را منبسط نموده و ضدانگل می‌باشد.

منبع

تنش به دمای پایین در گیاهان

  یکی از مهمترین عوامل محیطی محدود کننده رشد گیاهان، دمای پایین می باشد. گونه های مختلف گیاهی از نظر قابلیت تحمل به تنش دمای پایین، بسیار متفاوتند. گیاهان گرمسیری حساس به سرما، حتی در دمای بالاتر از دمای انجماد بافتها، بطور جبران ناپذیری آسیب می بینند. گیاه بواسطه اختلال در فرآیندهای متابولیکی، تغییر در خواص غشاءهای سلولی و اندامکی، تغییر در ساختمان پروتیینها و اثرات متقابل میان ماکروملکولها، و نیز توقف واکنشهای آنزیمی دچار صدمه میگردد. گیاهانی که به یخبندان حساس ولی به سرما متحمل هستند، در دمای اندکی زیر صفر قادر به ادامه حیات بوده، ولی بمحض تشکیل کریستالهای یخ در بافتها، بشدت آسیب می بینند. این در حالی است که گیاهان متحمل به یخبندان قادر به ادامه حیات در سطوح متفاوتی از دماهای یخبندان هستند، البته درجه واقعی تحمل بستگی به گونه گیاهی، مرحله نمو گیاه و مدت زمان تنش دارد.

قرار گرفتن گیاهان در معرض دمای زیر صفر منتج به تشکیل کریستالهای یخ در فضای بین سلولی، خروج آب از سلولها و از دست رفتن آب سلول (پسابیدگی) میگردد. بنابراین، تحمل به یخبندان با تحمل به پسابیدگی (که در اثر خشکی یا شوری زیاد بوجود می آید)، همبستگی شدیدی دارد. پسابیدگی ناشی از یخبندان سبب اختلالات گوناگونی در ساختمانهای غشایی از جمله بهم چسبیدن غشاءها میگردد. اگرچه پسابیدگی سلولی ناشی از یخبندان، علت اصلی صدمات ایجاد شده در اثر یخبندان می باشد، ولی عوامل دیگری هم در این امر دخالت دارند. کریستالهای در حال رشد یخ سبب وارد آمدن خسارات مکانیکی به سلولها و بافتها میشود. دمای بسیار پایین حاکم در شرایط وقوع یخبندان فی نفسه و پسابیدگی ناشی از آن سبب واسرشتگی پروتیینها و تخریب کمپلکس های ماکروملکول میگردد. وجه مشترک همه تنشهای پیچیده ای نظیر دمای پایین، تولید گونه های اکسیژن فعال (ROS) می باشد، که میتواند سبب صدمه دیدن ماکروملکولهای مختلف درون سلول گردد. دمای پایین بخصوص وقتی با یخبندان همراه باشد، با سیستمهای موثر جلوگیری کننده از تولید اکسیژن فعال که عامل وقوع تنش اکسیداتیو است، همبستگی دارد.

 گیاهان نواحی معتدله با فعال نمودن مکانیزم سازگاری به سرما که منتج به افزایش تحمل به یخبندان میگردد، به دمای پایین واکنش نشان میدهند. این فرآیند سازگاری با تغییر نحوه ابراز برخی ژنهای مسوول واکنش به تنش همراه است. این ژنها تولید پروتیینها و متابولیتهای نگهدارنده ساختمانهای سلولی و حافظ نقش آنها در مقابل اثرات منفی یخبندان و پسابیدگی ناشی از آن را کنترل می نمایند. تغییر در ابراز ژتهای عامل واکنش به سرما توسط مجموعه ای از فاکتورهای رونوشت برداری که به محرکهای دمایی واکنش نشان میدهند، کنترل میگردد.

منبع