گل فریزیا

نام فارسی : فریزیا

نام علمی : Freesia spp

نام انگلیسی : Corm

خانواده : Iridaceae

 مشخصات گیاهی :

فریزیا گیاهی است علفی، پیازی و بومی افریقای جنوبی که در گلکاری از نظر تولید گل بریده اهمیت بسیاری دارد. ارتفاع گیاه 30 تا 60 سانتیمتر و طول ساقه گل دهنده به 15 تا 32 سانتیمتر می‌رسد. گلهای آن معطر، قیفی شکل، به طول 5ـ 2 سانتیمتر در رأس ساقه مجتمع هستند و به رنگهای بسیار متنوع و زنده مانند: زرد، قرمز، آبی و بنفش، صورتی و غیره می‌باشند. برگهای فریزیا راست و شمشیری و سبز رنگ است. پیاز این گیاه توپر به شکل گلابی و به صورت ساقه زیرزمینی است.

زمان گلدهی :

اغلب فریزیاها در زمستان یا اوائل بهار گل می‌دهند. با استفاده از ارقام متنوع و روشهای مختلف کشت (کشت معمولی ـ تابستانه ـ دیررس ـ زودرس) می‌توان تمام سال گل به بازار عرضه نمود.

نیازها :

این گیاه در شرایط آفتابی یا کمی سایه رشد می‌کند خاک مناسب برای کشت آن باید دارای زهکشی خوب باشد می‌توان از مخلوط خاک برگ و تورب و ماسه و کود کاملاً پوسیده استفاده کرد. لازم است آبیاری در فصل گلدهی به طور مرتب انجام گیرد و خاک مرطوب باشد و چنانچه در گلخانه کاشته شده‌اند هوای آن به‌طور مرتب تهویه شود. موقعی که شاخ و برگ گیاهان پژمرده و خشک شدند آبیاری قطع می‌گردد.

کاشت و ازدیاد :

کاشت بذر در بهار یا پاییز ـ چون پوسته بیرونی بذور این گیاهان نسبتاً سخت است بایستی قبل از کاشت به مدت 24 ساعت آنها را در آب خیس نمود. بذور را بطور خطی در گلخانه می‌کارند، فاصله خطوط از هم 15 ـ 12 سانتیمتر، عمق کاشت 5ـ 4 میلی متر و فاصله بذور 5/2 سانتیمتر می‌باشد و روی آنها را با تورب الک شده می‌پوشانند. حرارت گلخانه 20ـ 10 درجه سانتیگراد می‌باشد و در موقعی که برگها به‌طول 6ـ5 سانتیمتر رسیدند حرارت گلخانه را پایین می‌آورند هوای گلخانه نیز باید مرتب عوض شود. بذور را می‌توان در جعبه کاشته و سپس نشاء کرد.

کاشت پیازچه :

پیازچه ها در اطراف پیاز مادری به‌وجود می‌آیند آنها را جدا کرده در محل خشکی تا استفاده در فصل جدید انبار می‌کنند. پیازها را به فاصله 10 ـ 5 سانتیمتر و به عمق 5 سانتیمتر می‌کارند. چهار روش برای پرورش این گیاهان می توان به‌کار برد.

1ـ کشت معمولی ـ پیازها را در پاییز در گلخانه سرد می کارند. باید مواظب بود که زمستان یخ نزنند وحرارت از 13 درجه‌سانتگراد بالاتر نرود بدین طریق گلها در اسفند ماه ظاهر می‌شوند.

2ـ کشت تابستانه ـ پیازها را در اردیبهشت ماه در هوای آزاد می‌کارند. گلها از تیر تا شهریور ماه ظاهر می‌شوند.

3ـ کشت دیررس ـ پیازها را بین ماههای مهر تا فروردین در گلخانه سرد می کارند و در اردیبهشت و خردادماه گلها ظاهر می‌شوند.

4ـ کشت زودرس ـ پیازها را بین ماههای اردیبهشت و اواخر مرداد می‌کارند و در شهریور ماه چنانچه لازم باشد روی کرتها شاسی قرار می‌دهند گلها از مهر تا آذر ماه ظاهر خواهند شد. فاصله بین از بین رفتن گلها و خارج کردن پیازها از زمین در حدود 6ـ 5 هفته می باشد.

معرفی گونه ها و واریته‌ها :

حدود 20 گونه از این گیاه پیازی به خاطر رنگ آمیزی و عطر گلهای آن پرورش داده می‌شود.

امروزه بیشتر فریزیاها از دورگ گیریهای پی در پی بین گونه‌ بدست آمده‌اند. از گونه‌های مهم می‌توان به موارد زیر اشاره نمود.

 F. alba syn . F. lactea, F.tefracta- در اواخر زمستان و بهار گلدهی دارد. طول ساقه گل‌دهنده 30 ـ 20 سانتی متر است و گلهای سفید رنگ آن 8ـ 5 سانتی‌متر طول دارند.

  F. armstrongii   -  طول شاخه گل دهنده 30 سانتیمتر و گلهای صورتی رنگ آن 5/3 ـ 3 سانتی‌متر با پایه‌های زردرنگ می‌باشد.

F. 'Everett' -پیازها در زمستان و بهار گل دارند و گلهای قرمز مایل به صورتی رنگ آن 5/2 ـ 5/1 سانتیمتر طول دارند.

F. Rijnveld’s yellow  -  این گونه مشابه F. armstrongii بوده ولی گلهای آن درشت تر و زرد رنگ هستند.

F. 'white Swan' - گلهای بسیار معطر سفید با دهانه کرم رنگ دارد.

F. 'yellow River' - گلهای معطر آن به رنگ زرد روشن و بطول 5/2 ـ 5/1 سانتمیتر است.

F. occidentalis  - F. fergusoniae  - F. × kewensis syn. F.× hibrida --این گونه دارای واریته های زیر می‌باشد :

دارای گلهای ارغوانی روشن با وسط سفید  'Apolheose'

دارای گلهای زرد  'Aurora'

دارای گلهای سفید  'Ballerina'

دارای گلهای آبی و یاسی  'Celeste'

دارای گلهای زرد روشن 'Buttercup'

 'Elder' s Giant white'

دارای گلهای زرد کرمی  'Fantasy'

دارای گلهای قرمز  'Madame Curie'

دارای گلهای ارغوانی  'Romany'

دارای گلهای صورتی  'Rose Marie'

دارای گلهای زرد  'Souvenir'

کاربرد :

فریزیاها دارای چنان بوی نافذ و تندی هستند که حتی چند گلدان و یا شاخه بریده از گل آنها می‌تواند فضای یک اطاق را کاملاً خوشبو نماید. این گیاهان را می‌توان به عنوان گیاه خانگی نیز کشت نمود در این صورت بایستی محل کشت ناحیه خنک و آفتابی باشد و ضمناً قبل از یخبندان گیاهان حتماً به داخل آپارتمان منتقل گردند. کاشت فریزیا اغلب به‌صورت توده‌ای در گلخانه یا هوای آزاد صورت می گیرد که جهت تولید گل بریده پرورش داده می شود.

منبع:www.ake.blogfa.com