تاریخچه توسعه بیوتکنولوژی

تاریخچة‌ توسعه بیوتکنولوژی

چینی‌ها از سویای کپک‌زده بعنوان آنتی‌بیوتیک جهت درمان جوشها و دملها بهره می‌بردند. و در سال 1797 برای اولین بار واکسن آبله به انسان تزریق شد.

اولین آنزیم در سال 1832 جداسازی شد. در سال 1914 از باکتریها برای تصفیه پساب در شهر منچستر انگلستان استفاده شد. اصطلاح بیوتکنولوژی برای اولین بار در سال 1919 توسط یک مهندس کشاورزی مجاری بکار برده شد. در سال 1920 هورمون رشد توسط دو محقق بنام  Long وEvans  کشف شد. پنی‌سیلین در سال 1928 بعنوان اولین آنتی‌بیوتیک کشف و در سال 1947 به تولید انبوه رسید و این بعنوان شروع تاریخ بیوتکنولوژی صنعتی قلمداد شده است. در سال 1950 اینترفرونها کشف شدند. در سال 1953 ساختار فضایی DNA توسط دو دانشمند مشهور واتسون و کریک معرفی شد. در سال 1969 اولین آنزیم در آزمایشگاه، سنتز شد. سال 1970 سنتز کامل ژن برای اولین بار صورت گرفت. در سال 1973 روش مهندسی ژنتیک با معرفی آنزیم‌های برش‌دهنده و جوش‌دهنده، بطور موفقیت‌آمیز توسط دو دانشمند استفن‌کوهن و هربرت بویر انجام شد. در سال 1975 اولین آنتی‌بادی منوکلونال برای اولین بار تولید شد. انسولین انسانی بعنوان اولین محصول مهندسی ژنتیک برای معالجه بیماران دیابتی در سال 1982 مورد تایید قرار گرفت. سال 1990 اولین گاو شیرده تراریخته معرفی شد. اولین محصول غذایی مهندسی ژنتیک بنام گوجه FLAVRSAR در سال 1994 وارد بازار شد. در سال 1997 محققین اسکاتلندی اولین گوسفند کلون شده بنام دالی را معرفی کردند. سال 2000 نقشه ژنوم انسان اعلام شد و این امر موجب آغاز تحقیقات و دست‌آوردهای عظیم و شگرف در زمینه ژن‌درمانی و علاج بیمارهای صعب‌العلاج خواهد شد. .

با نگرشی بر رشد بازار فرآورده‌های فناوری زیستی جهان در سال 2000، به گسترة عملکرد انقلاب سبز بیوتکنولوژی و برتری آن نسبت به اغلب علوم و فنون پی می‌برید.

با رشد بی‌رویه جمعیت و افزایش آن به بیش از 8 میلیارد نفر در سال 2030 و افزایش تقاضا، بیوتکنولوژی پاسخگوی شایسته‌ای جهت تامین امنیت ملی در ابعاد غذایی، دارویی، بهداشتی، محیط‌زیست، دفاعی و قضایی است. در حال حاضر از طریق بیوتکنولوژی صنعتی و با استفاده از راکتورهای زیستی و میکروارگانیسم‌های مناسب، فرآوردهای مهم و استراتژیک تولید می‌شود که پاسخگوی نیاز بشر در عرصه غذا،‌ بهداشت و محیط‌زیست می‌باشد.

همزمان با ظهور بیوتکنولوژی نوین در دهه 70 در قرن بیستم، ابزارهای مورد استفاده سنتی جای خود را به فنون بیوتکنولوژی نوین سپردند. در جدول 2 مقایسه‌ای بین فنون بکار گرفته شده در بیوتکنولوژی کلاسیک و نوین آورده شده است.

به موازات دگرگونی در بیوتکنولوژی، مهندسی زیست‌فرآیند نیز دستخوش تحولات شگرف شد. دورنمای مهندسی زیست  فرآیند و بیوتکنولوژی صنعتی تا قبل از 1980 معطوف به دیدگاههای مهندسی و بزرگنمایی فرآیندها بود، لیکن در جهت‌گیریهای اخیر، بیوتکنولوژی صنعتی از طراحی تجهیزات، بزرگنمایی و مدلسازی ماکروسکوپیک فاصله زیادی گرفته است]ماخذ5[. بنابراین دوران 1980 به بعد برای بیوتکنولوژی صنعتی عصر شکوفایی دیدگاههای زیست‌مولکولی، فرآیندهای سلولی، مهندسی آنزیم و تولید فرآورده‌های جدید از میکروارگانیسم‌های تراریخته، پروتئین داروهای نوترکیب، آنتی بادیهای منوکلونال،‌ اینترفرونهای لکوسیتی، واکسنهای ژنی، زیست‌کاتالیزورهای صنعتی،‌ نسل جدید آنتی‌بیوتیکها و … می‌باشد

میزان فروش، یکی از شاخص‌های اقتصادی صنعت بیوتکنولوژی است. با نگاهی به میزان فروش فرآورده‌های بیوتکنولوژی درسال 1997 که نسبت به سال 1996، بیست درصد رشد داشته و به میزان 13 میلیارد دلار می‌رسد، اهمیت سرمایه‌گذاری در این بخش و محوریت این فناوری بعنوان فناوری کلیدی و محوری توسعه پایدار آشکار می‌شود

آنزیم‌های صنعتی بعنوان یکی از فرآورده‌های مهم بیوتکنولوژی دارای بازار جهانی به میزان 1.6 میلیارد دلار بوده و برآورد می‌شود این رقم به 3 میلیارد دلار با نرخ رشد سالانه 6.5 درصد افزایش یابد. بازار فروش آنزیم باعث موج بی‌سابقه‌ای از ادغام غولهای سرمایه‌گذاری و همکاری فزآینده شرکت‌های تازه‌تاسیس برای دستیابی به فناوری‌های جدید شده است

بیوتکنولوژی  نوین تنها به تولید فرآورده‌های سنتی بسنده نکرده بلکه با ارائه روشهای جدید، امکان تولید فرآورده‌های جدید را برای شرکتها و بخشهای مشتاق و ایجاد فرصتهای شغلی سبب می‌شود. بعنوان مثال تعداد فرصتهای شغلی ناشی از توسعه بیوتکنولوژی در ژاپن در سال 1997 در حدود 30000 بود، در حالیکه پیش‌بینی می‌شود در سال 2010 به 150000 افزایش یابد.

منبع